WIELKOPOLSKIE WĘDRÓWKI: LEDNICKI PARK KRAJOBRAZOWY

Nie ma tu spektakularnych widoków, nie ma zniewalających krajobrazów, ale jest coś innego. Wspaniała, niepowtarzalna i sięgająca daleko, daleko w przeszłość historia. Historia Polski. Cóż, drugiego takiego miejsca próżno szukać na mapach kraju, stąd duma Wielkopolan na myśl o nim jest przeolbrzymia. O czym mowa? O Lednickim Parku Krajobrazowym. Słyszeliście o nim z pewnością, a jeśli wydaje Wam się, że nie, to... tylko Wam się wydaje. Zabieramy Was dzisiaj na nieco historyczną wędrówkę i zaraz z pewnością się domyślicie, że o opisywanych przez nas miejscach gdzieś już ktoś Wam wspominał. Zapraszamy, będzie ciekawie :)

Na początek, już dość tradycyjnie, kilka informacji praktycznych. Lednicki Park Krajobrazowy to jeden z najstarszych parków krajobrazowych w Wielkopolsce. Utworzono go jeszcze pod koniec lat 80-tych ubiegłego stulecia, a konkretnie 26 maja 1988 roku. Cel, jaki towarzyszył przy jego powstawaniu, to ochrona dóbr historycznych na ziemiach wokół Jeziora Lednica. Powierzchnia parku to niewiele ponad 76 km², co czyni go jednym z najmniejszych w województwie. Co ciekawe, w jego granicach zlokalizowano około 350 stanowisk archeologicznych, a o niektórych z nich przeczytacie poniżej.  

Patrząc na mapę Lednickiego Parku Narodowego nie da się nie zauważyć sporego akwenu jakim jest Jezioro Lednica. Zajmuje ono centralną jego część, a park usytuowany jest dookoła niego. Jezioro liczy sobie nieco ponad 7 kilometrów długości, a jego powierzchnia to 348 ha. Całkowita długość linii brzegowej wynosi ponad 22 kilometry, co czyni go całkiem sporym. Na jeziorze znajduje się 5 wysp. Lednicki Park Krajobrazowy w głównej mierze ma charakter rolniczy i próżno na jego terenie szukać lasów. Zajmują one bowiem zaledwie 10% jego powierzchni. Mimo to świat przyrody jest tutaj dosyć bogaty. Na uwagę zasługują z pewnością gatunki zagrożone i rośliny rzadkie. Można tu wymienić chociażby czerniec gronkowy, groszek błotny czy selernicę żyłkowaną. Ponadto występuje nawet 158 gatunków ptaków. Wśród nich między innymi: trzcinniczki, trzciniaki, potrzosy czy rokitniczki, ale też derkacze, remizy czy wąsatki. Obecny jest tu również dzięcioł czarny. Na terenie parku stwierdzono też obecność 6 gatunków nietoperzy.

Często opisujemy Wam parki, które są niezwykle rozległe w swoich rozmiarach, a ich zwiedzanie warto rozłożyć sobie na kilka dni. W tym przypadku jest zgoła inaczej. Lednicki Park Krajobrazowy jest dość kompaktowy i w większość miejsc można dotrzeć w ramach jednodniowej wycieczki. Jest on pokryty naprawdę gęstą siecią szlaków turystycznych, zarówno tych pieszych, jak i rowerowych. W jego granicach przebiega choćby Szlak Piastowski, fragment Wielkopolskiej Drogi Świętego Jakuba czy Szlak Kościołów Drewnianych. A jeśli dodać do tego jeszcze fragmenty rowerowych EuroVelo E2 i E9, to naprawdę jest w czym wybierać i jak spędzać czas. Tradycyjnie wspominamy również o ścieżkach dydaktycznych, których jednak akurat w tym przypadku nie ma zbyt wiele. Wyznaczone zostały zaledwie dwie:

• "Bezkręgowce i rośliny w Wielkopolskim Parku Etnograficznym" - ścieżka w obrębie ekspozycji Wielkopolskiego Parku Etnograficznego
  
• "Rośliny nad Lednicą" - ścieżka wytyczona na Ostrowie Lednickim
  

Jeśli nadal zastanawiacie się co tutaj zobaczyć oraz jakie miejsca koniecznie wypada odwiedzić składając wizytę w Lednickim Parku Krajobrazowym, służymy pomocą. Poniżej kilka propozycji.

1. OSTRÓW LEDNICKI - MUZEUM PIERWSZYCH PIASTÓW NA LEDNICY

Czy to właśnie tutaj zaczęła się Polska? Czy to na tej wyspie w 966 roku Mieszko I przyjął chrzest? Wiele na to wskazuje, choć zapewne prawdy nigdy możemy nie poznać. Wiemy za to, że Ostrów Lednicki to kolebka polskiej państwowości i bez wątpienia najważniejsze miejsce na mapie Lednickiego Parku Krajobrazowego. To na największej wyspie Jeziora Lednica mieścił się niegdyś jeden z najważniejszych grodów państwa Piastów, którego pozostałości możemy zwiedzać po dzień dzisiejszy. Datowany jest on na wiek X, choć wyspa była zamieszkana już w młodszej epoce kamiennej. Najistotniejszą częścią grodziska był oczywiście pałac książęcy. W miejscu tym najprawdopodobniej Bolesław Chrobry podejmował cesarza Ottona III, który stąd wędrował pieszo do Gniezna. To właśnie w ruinach pałacowej kaplicy dokonano sensacyjnego odkrycia basenów chrzcielnych, które w dość silny sposób przemawiają za Ostrowem Lednickim jako miejscem chrztu Mieszka I. Dzisiaj pozostałości pałacu szczelnie przykryte są olbrzymich rozmiarów zadaszeniem, acz to przecież jedna z najważniejszych polskich budowli, a zarazem jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych zabytków architektury preromańskiej na terenie kraju. Całość bez trudu można podziwiać przechadzając się wokoło i zaglądając w kamienne zakamarki. Wyobraźnia pracuje na najwyższych obrotach - w końcu to tutaj swoje kroki stawiali miedzy innymi Mieszko I i Bolesław Chrobry. Trochę nie do wiary...  Co jeszcze warte podkreślenia, wyspę Ostrów Lednicki uznano w 1994 roku za pomnik historii! Wstęp: bilet normalny - 20 złotych, bilet ulgowy - 10 złotych.

2. WIELKOPOLSKI PARK ETNOGRAFICZNY W DZIEKANOWICACH

Niewątpliwie miejsce, które trzeba zobaczyć przy okazji wizyty w Lednickim Parku Krajobrazowym. Opowiada ono historię wielkopolskiej kultury chłopskiej. Na wstępnie warto zaznaczyć, iż nie jest to oryginalna wioska z XIX wieku, ale zbiór budynków przeniesionych na teren parku etnograficznego z różnych zakątków województwa. Tym samym w bardzo ciekawy sposób udało się odwzorować wiejską przestrzeń. Park zaczęto budować w 1975 roku, a oddano go pierwszym zwiedzającym po 7 latach. Skansenowa wieś liczy sobie 24 ha powierzchni, a tworzą ją eksponaty z XIX i drugiej połowy XVIII wieku oraz młodsze z pierwszej połowy XX stulecia. Łącznie 63 budynki, rozmieszczone w 16 zagrodach i części folwarcznej. Znajdują się tu obiekty mieszkalne i gospodarcze, kościół, karczma, wiatraki, a także kuźnia. Wszystko to otulone polami uprawnymi, ogrodami, sadami, drzewami oraz kwiatami. Można tu spędzić godzinę, przechadzając się jedynie pomiędzy domostwami, jak również i cały dzień, zaglądać w każdy zakamarek, a jest ich tu naprawdę sporo. Zobaczcie zdjęcia i sami oceńcie, ale jak dla nas to naprawdę świetnie spędzony czas i przyjemna "podróż w czasie". Wstęp: bilet normalny - 20 złotych, bilet ulgowy - 10 złotych.

3. BRAMA TRZECIEGO TYSIĄCLECIA

To kolejny z niekwestionowanych symboli Lednickiego Parku Krajobrazowego. Brama Trzeciego Tysiąclecia, popularnie zwana też "Bramą Rybą" to charakterystyczny element odbywających się latem Ogólnopolskich Spotkań Młodych Lednica 2000. Wydarzenie to przyciąga corocznie kilkadziesiąt tysięcy osób z całej Polski i ze świata. W kulminacyjnym momencie spotkań lednickich ich uczestnicy symbolicznie przechodzą przez bramę. Jej kształt nawiązuje rzecz jasna do greckiego słowa "ichthys" - ryba, symbolu Chrystusa. Brama Trzeciego Tysiąclecia stanęła na Polach Lednickich w 1997 roku z okazji pierwszego Ogólnopolskiego Spotkania Młodzieży, którego inicjatorem był dominikanin ojciec Jan Góra.

 

4. MAŁY SKANSEN I NAJSTARSZY POLSKI WIATRAK

Na Ostrów Lednicki dostać się można tylko i wyłącznie promem z tak zwanego "Małego Skansenu", który znajduje się na stałym lądzie i jest jedną z części Muzeum Pierwszych Piastów. W przeszłości na tym terenie znajdowała się osada, w której działały hutnicze dymarki (piece), warsztat kowalski oraz cmentarz funkcjonujący do XIII wieku. Dzisiaj można tu podziwiać kilka zrekonstruowanych domostw. Zaś w jednym z obiektów zorganizowano stałą wystawę "Skarby Lednicy". W Małym Skansenie nie można jednak pominąć jednego budynku - najstarszego wiatraka w Polsce - Koźlaka z Gryżyny. Jak twierdzą młynarze wiatraka się nie buduje, zostaje on "powołany do życia". A zatem rzeczony Koźlak powołano do życia w roku 1585. Jeszcze do niedawna data ta poddawana była w wątpliwość, aczkolwiek szczegółowe badania oraz analiza dendrochronologiczna wykazała jej autentyczność. Obok samego wiatraka można zaznajomić się również z ciekawostkami na temat innych młynów wietrznych. Jak się okazuje, często były one traktowane jako łączniki z siłami nadprzyrodzonymi i traktowane dwojako. Z jednej strony wydawane przy pracy dźwięki przywoływały na myśl skojarzenia piekielne, a młynarzy podejrzewano nierzadko o konszachty z diabłem. Z drugiej jednak wiatraki zostały zaakceptowane przez ludzi ze względu na ułożenie skrzydeł i skojarzenia z Chrystusem oraz zwycięstwem życia nad śmiercią.

5. SŁAWNO

Powody by wybrać się do Sławna są dwa. Pierwszy z nich jest z gatunku #naturelovers, a chodzi konkretnie o Jezioro Sławno. Jeśli dla niektórych Jezioro Lednica będzie tym zbyt "popularnym", to warto wybrać się właśnie tutaj. Jest to dość niewielkich rozmiarów akwen, którego całkowita powierzchnia to ledwie 16 ha, a linia brzegowa to niecałe 3 kilometry długości. Mówiąc wprost - raj dla ceniących sobie ciszę, spokój i przyjemne widoki na wodę. Udało nam się nawet zlokalizować kilka miejsc piknikowych. 

 

Drugi powód przyjazdu do Sławna to Kaplica cmentarna św. Rozalii, znajdująca się na Szlaku Kościołów Drewnianych wokół Puszczy Zielonka. Drewniana konstrukcja została wybudowana na cmentarzu parafialnym w 1785 roku, w miejscu gdzie według legendy miejscowemu pastuszkowi ukazała się św. Rozalia. Wewnątrz jednonawowej świątyni znajduje krypta grobowa ostatnich właścicieli wsi Sławno - rodziny Chełmickich, a także fundatora kościoła, księdza Józefa Sztolzmana. Jeśli będziecie w okolicy, warto tu wstąpić choćby na kilka chwil. Wszak kościoły drewniane wokół Puszczy Zielonka znane są na cały kraj.

6. PAŁAC W ZAKRZEWIE

Kto z Was ma skojarzenia płynące prosto do Francji i słynnych budowli znajdujących się w tym kraju, ten się nie myli. Pałac w Zakrzewie, koło Kłecka, w powiecie gnieźnieńskim, został wybudowany właśnie na wzór francuskich renesansowych budynków. Uznany za jeden z najpiękniejszych obiektów Wielkopolski powstał w drugiej połowie XIX wieku za sprawą hrabiego Albina Beliny Węsierskiego i budowniczego Ludwika Ballenstaedta. Po śmierci hrabiego Węsierskiego majątek został zakupiony przez Wojciecha Chełmickiego, który wewnątrz urządził galerię dzieł sztuki z prawdziwego zdarzenia. W olśniewającej kolekcji znajdowały się dzieła między innymi Jana Piotra Norblina, Rubensa czy Michała Gorstkina-Wywiórskiego. "Tłuste" lata pałacu przerwała II wojna światowa - początkowo został on całkowicie rozgrabiony, a następnie państwo wykorzystywało go przy organizowaniu kolonii letnich dla dzieci. W latach 90-tych majątek przeszedł w ręce Wielkopolskiego Banku Kredytowego SA, a od roku 2021 pozostaje w rękach prywatnych. Czy będzie można go podziwiać z bliższej odległości niż jedynie zza płotowej kraty? Czas pokaże, ale z pewnością byłaby to wielka gratka! Pałac prezentuje się bowiem niezwykle okazale i robi wrażenie nawet z daleka. Aż żal, by taka perełka na mapie Wielkopolski była niedostępna do zobaczenia.

Najważniejsze informacje oraz mapę Lednickiego Parku Krajobrazowego znajdziecie tutaj.

Powtórzymy się zapewne, ale przyznajemy otwarcie, iż nasz pomysł z odwiedzaniem parków krajobrazowych w Wielkopolsce okazał się być znakomity. Docieramy w miejsca, o których wcześniej nie słyszeliśmy, a są one położone najdalej o 2 godziny jazdy samochodem od naszego domu. Jeśli nie mamy pomysłu na weekendową wyprawę, to siadamy do mapy i sprawdzamy, który z parków jest nadal nieodwiedzony. Kilka pozostało nam jeszcze do zobaczenia, ale lista ta powoli się zapełnia :)

Do zobaczenia!